تحقیق وزرای دوره مغول

فهرست مطالب

1- مقدمه

2- اهمیت وزارت

3- وزرای ایرانی دوره مغول

محمود یلواچ ) وزیر ایرانی چنگیزخان و اوگتای )

مسعود بیک بن محمود یلواج (وزیر کیوک و منگو )

امیراحمد بناکتی- وزیر قوبیلای قآن (یکی از چهار وزیر او)

4- وزرای عهد ایلخانان:

سیف الدین بیتکچی( وزیر هلاکو )

شمس الدین جوینی( وزیر هلاکو، آباقا، احمد تکودار)

امبربوقا( وزیر ارغون)

جلال الدین مخلص سمنانی( وزیر ارغوان )

سعد الدوله یهودی( وزیر ارغون)

خواجه صدرالدین اجمد خالدی زنجانی( وزیر گیخاتو)

جمال الدین دستجردانی( وزیر امور مالی باید و خان )

خواجه صدرالدین احمد زنجانی( وزیر غازان )

خواجه جمال الدین دستجردانی ( وزیر غازان )

5- وزارت توأمان :

خواجه رشیدالدین فضل الله و خواجه سعدالدین ساوجی ( وزیر غازان ، اولجایتو)

خواجه تاج الدین علیشاه جیلان و خواجه رشیدالدین

(وزیر اولجایتو، ابوسعید خواجه علیشاه به طور مستقل - وزیر ابوسعید )

رکن الدین صاین (وزیر ابوسعید)

دمشق خواجه ( وزیر ابوسعید)

غیاث الدین محمد بن رشید الدین و خواجه علاء الدین محمد ( وزیر ابوسعید و ارپاخان)

منابع

====================

بررسی وزیران دوره مغولان

مقدمه

در تشکیلات اداری و کشوری و گاه لشکری، همواره وزیر نقش اول را ایفا کرده است. در طول تاریخ ایران وزارت، مهمترین رکن اداره کشور محسوب می شد چه در دورانی که ایرانی بر ایران حکومت می کرد و چه زمانی که مهاجمان بر این آب و خاک حکمرانی کردند، همه به کمک وزیران کاردان بوده. و اگر حاکمی از برکت وجود وزیر شایسته محروم بود به طور حتم عمر دولت او نیز کوتاه بود و اگر رعیت در آرامش و کشور در ثبات قرار می گرفت در سایه تدبیر و کفایت وزیر بود.

همه حکومت های بزرگ ایران چه در قبل از سلام و چه بعد از اسلام، جملگی وزرای مدبری را به خود دیده اند. آخرین ایشان، قبل از هجوم مغول ، سلجوقیان بودند که با کمک وزاری کاردان توانستند یکی از بزرگترین امپراطوری ها را در زمان خود به وجود آورند و به وسیله همین وزرا توانستند آن قلمرو وسیع را اداره کنند. شاید یکی از دلایل افول زود هنگام و سریع خوارزمشاهیان تهی بودند حکومت ایشان از وزرای با کفایت بوده باشد. چنگیزخان و جانشینانش نیز به این نکته واقف بودند، حضور دیوانیان و وزراء ایرانی در دربار مغولان و همراهی ایشان در اداره قلمرو وسیع مغولان بدون شک بنا به درخواست مهاجمان بود.

...

وزرای ایرانی دوره مغول

محمود یلواج

اولین وزیر ایرانی که به خدمت چنگیزخان در آمد، محمود یلواج بود. محمود یلوج پس از چندی بندگی در نزد چنگیز به عنوان نماینده خان به منظور ایجاد روابط بازرگانی با خوارزمشاه به ایران فرستاده شد، نتایج این سفر در ابتدا موفقیت آمیز بود، با کشته شدن بازرگانان و تیرگی روابط محمود یلواچ بار دیگر به ایران فرستاده شد تا مانع بروز جنگ گردد، ولی این بار بی نتیجه بازگشت، سومین سفارت وی پس از جنگ بین طرفین بود، آنگاه که چنگیز به ایران آمد خواستار آن بود تا بین ترکان خاتون و فرزندش اختلاف اندازد و مادر را با خود موافق سازد، محمود یلواج نزدیک ترکان خاتون فرستاده شد که البته این رسالت نیز بی نتیجه بود. چنگیزخان محود را تربیت نمود و شغل وزارت بد و تفویض کرد و پس از وفات چنگیز اوگتای تا آن نیز منصب وزارت را به او واگذار کرد.

...

وزارت خواجه علیشاه

پس از عزل و قتل خواجه رشید وزارت بالاستقلال تا سال 723، به مدت شش سال بر خواجه علیشاه قرار گرفت، نفوذی که امیر چوپان در امور داشت باعث شد تا بار دیگر قدرت امیرالامرا از وزیر پیش بگیرد، و پس از فوت تاج الدین علیشاه، امیر چوپان وزارت را برای مدت یکسال به رکن الدین صائن واگذار کرد.

تاج الدین علیشاه اولین وزیری بود در دوره ایلخانان مغول که به مرگ طبیعی عمرش بسر رسید.

رکن الدین صاین

پس از علیشاه، رکن الدین صاین (از ساین مغولی به معنی نیکو ) دست پرورده امیر چوپان مقام وزارت یافت ...

...